آشنایی با 3 مفهوم لجستیک و انبارداری و زنجیره تامین و ارتباط میان آنها

در اغلب سازمان ها و کسب و کارهای مختلف محصولات و کالا به فروش میرسد. این کالاها ممکن است توسط همان کسب و کار تولید شود یا از سایر تولیدکننده ها خریداری و بعد از انبار برای مشتری نهایی به فروش میرسد. بر همین اساس سه مفهوم لجستیک، انبارداری و زنجیره تامین ارائه شده که بر تولید و تامین کالا، نگهداری و حمل و تحویل آن به مشتری تمرکز دارند. علیرغم تفاوت هایی که این سه مفهوم با یکدیگر دارند، به شدت به هم وابسته بوده و کاملا مرتبط هستند. در ادامه ارتباط لجستیک، انبارداری و زنجیره تامین و معنا و مفهوم هر یک را بررسی خواهیم کرد.

لجستیک و انبارداری

لجستیک چیست؟

لجستیک به زبان ساده به مجموعه فرآیندهایی گفته میشود که هدف اصلی در آن حمل بار از انبار و انتقال و تحویل آن به مشتری می باشد. این اصطلاح در زبان فارسی به معنای ترابری بوده و در تهیه، ذخیره سازی و انتقال کالا و بار نقش مهمی ایفا می کند. این مفهوم ابتدا در فعالیت ها نظامی کاربرد داشته و به مرور در کسب و کارهای مختلف مورد توجه قرار گرفت.

مفهوم لجستیک

انواع لجستیک

لجستیک دارای انواع متعددی می باشد و بر اساس نوع فعالیت سازمان ها و واحدهای تولیدی و خدماتی می توان از آنها استفاده کرد. از رایج ترین انواع لجستیک می توان به گزینه های زیر اشاره کرد:

• لجستیک تولید: در واحدهای تولیدی و کارخانجات این نوع لجستیک بر حمل و انتقال مواد و قطعات اولیه مورد استفاده این واحدها تمرکز دارد.
• لجستیک توزیع: این نوع لجستیک همان طور که از نامش مشخص است، بر خروج بار و کالا از انبار و انتقال آن به مشتری و خریدار نهایی تمرکز  دارد.
• لجستیک نظامی: هدف در آن تامین و تدارک تسلیحات نظامی می باشد.
• لجستیک اضطراری: در شرایط اضطراری مانند ارسال کمک های بشردوستانه و موارد مشابه لجستیک اضطراری زمینی، هوایی و دریایی اهمیت پیدا می کند.
• لجستیک معکوس: هدف در این نوع لجستیک، بازگشت کالا و بار از مشتری و خریدار به تولیدکننده می باشد. برای برگشت کالاهای معیوب این مفهوم کاربرد پیدا می کند.
• لجستیک سبز: هدف در این گروه، کاهش اثرات منفی حمل و نقل و انتقال بار و کالا بر محیط زیست می باشد.
  

انبارداری چیست؟

مفهوم بسیار مهم دیگری که در سازمان ها و کسب و کارهای اهمیت زیادی دارد، انبارداری است. همان طور که مشخص است، انبارداری بر چیدمان و نگهداری بار و کالاها در مکان های مخصوص تمرکز دارد. در انبارداری با انتخاب سیستم قفسه بندی مناسب، چیدمان بار و کالا در آنها، کدگذاری بار و ثبت اطلاعات در سیستم های نرم افزاری اهمیت زیادی دارند. هر اندازه انبارداری استانداردتر باشد، به همان نسبت انبارگردانی، خروج کالا و اطلاع از موجودی هر بار و خروج به موقع آنها نیز بهتر انجام میشود.

مفهوم انبارداری

با انبارداری استاندارد می توان به مزایای زیر دست پیدا کرد

• جلوگیری از خسارت های مادی با چیدمان صحیح بار در قفسه های مناسب
• اطلاع دقیق از موجودی انبار و تاریخ انقاضای هر کالا برای خروج به موقع
• افزایش سرعت ورود و خروج بار و کمک به بهبود عملکرد لجستیک
• فراهم شدن محیط ایمن برای چیدمان بار و کالاها
  

زنجیره تامین چیست؟

از دیگر مفاهیم بسیار مهم در کسب و کارها و سازمان ها و صنایع مختلف، زنجیره تامین است. زنجیره تامین به مجموعه فعالیت هایی گفته میشود که در آنها هدف تامین کالا، محصول یا مواد اولیه و خام مورد نیاز واحدهای تولیدی است. فرآیندهای مهم در زنجیره تامین شامل تامین منابع و استخراج مواد خام، تولید کالا، مونتاژ و فروش و تحویل آنها به مشتری می باشد.
برای درک بهتر موضوع فروشگاه های اینترنتی را در نظر بگیرید. تهیه یک محصول توسط صاحب فروشگاه و ثبت آن بر روی سایت یک بخش از زنجیره تامین می باشد. بعد از ثبت سفارش توسط مشتری، اگر کالا در انبار وجود داشته باشد از آن خارج شده و لجستیک انتقال کالا به مشتری را از طریق پست داخلی و خارجی و غیره انجام می دهد. اگر کالا در انبار موجود نباشد، زنجیره تامین مجدد باید نسبت به شارژ کالا اقدام کند.

زنجیره تامین

ارتباط انبارداری و لجستیک

بر اساس تعاریفی که در بالا برای این سه مفهوم ارائه شد، می توان به خوبی ارتباط میان هر یک را درک کرد. به عنوان مثال، لجستیک چه در مرحله تولید و چه برای توزیع نیاز به ارتباط با انبارداری استاندارد دارد. در لجستیک تولید مواد خام و قطعات اولیه که زنجیره تامین آنها را تهیه نموده است، به انبار انتقال داده شده و اطلاعات آنها در سیستم نرم افزاری ثبت می گردد.
در لجستیک توزیع نیز کالا و بار از انبار خارج شده و توسط ماشین آلات به مشتری و خریدار تحویل داده میشوند. در نتیجه می توان گفت، اگر انبارداری استاندارد باشد، می توان شاهد کاهش اتلاف زمان در لجستیک بود. علاوه براین، با خروج به موقع کالاهای دارای تاریخ انقضا نیز هزینه های لجستیک معکوس تا حد زیادی کاهش پیدا می کند.

پربازدیدترین مطالب ما را از دست ندهید!
بررسی نکات کلیدی و مهم در انباری
چک لیست و دستورالعمل ایمنی انبارها
استانداردهای قفسه بندی انبار دارویی و تجهیزات پزشکی

ارتباط لجستیک و زنجیره تامین

لجستیک و زنیجره تامین دو مفهوم کاملا وابسته به هم هستند و می توان گفت در دل هم جای دارند. لجستیک در تمام مراحل زنجیره تامین نقش مهمی ایفا می کند و بار و مواد اولیه و خام یا کالاهای تامین شده برای سازمان توسط لجستیک حمل و جا به جا خواهند شد. به همین دلیل می توان گفت، لجستیک  زیرمجموعه زنجیره تامین است و نحوه عملکرد هر یک می تواند بر دیگری اثر مستقیم داشته باشد.

ارتباط انبارداری و زنجیره تامین

زنجیره تامین بر تهیه مواد خام و کالاهای مورد نیاز مشتری یا سازمان ها و کارگاه های تولیدی تمرکز دارد. بار بعد از تامین توسط این بخش در انبار باید چیدمان و نگهداری شود. برای آمارگیری و انتقال مواد به بخش های مورد نیاز و بسته بنید و غیره انبار در این مسیر نقش مهمی ایفا می کند.

جمع بندی

با توجه به آنچه در طول متن به آن اشاره شد، لجستیک، انبارداری و زنجیره تامین همگی مانند حلقه های زنجیر به هم مرتبط هستند. به طوریکه بار و کالای تهیه شده توسط لجستیک تولید به انبار انتقال داده میشود. سپس کالا و محصول تولید شده که مجدد در انبار ذخیره سازی میشوند به لجستیک توزیع تحویل داده میشود.