انبارداری مکانیزه چیست؟

انبارداری مکانیزه یا مکانیزه کردن انبار به مجموعه فعالیت هایی گفته میشود که هدف اصلی در آنها کاهش دخالت نیروهای انسانی در تمام فرآیندهای موجود در انبار است. به پیشرفت تکنولوژی و معرفی RFID، سیستم های نرم افزاری و همچنین تجهیزات سخت افزاری هوشمند، انبارداری نیز با تغییرات چشمگیری مواجه شده و اغلب صنایع بزرگ به فکر مکانیزه کردن این واحدها هستند. در ادامه تعریف جامعی از انبار مکانیزه، تجهیزات مورد نیاز آن و همچنین مزایا و معایب مکانیزه کردن انبارها ارائه خواهیم داد. با فضاسازان امین همراه باشید.

انبارداری مکانیزه

تعریف انبارداری مکانیزه

انبار یکی از مهم ترین واحدها در صنایع مختلف می باشد که در آن فعالیت هایی نظیر ورود کالا، جانمایی در قفسه انبار، خروج کالا، انبارگردانی، بسته بندی و حمل و نقل کالا انجام میشود. در انبارداری سنتی تمام این مراحل توسط اپراتور انسانی انجام شده و روندی زمان بر با خطای زیاد می باشد. در انبارداری مکانیزه با استفاده از تجهیزات سخت افزاری و نرم افزاری و ورود فن آوری به انبارها این اقدامات همگی بدون دخالت دست انسان و با سرعت بالا و خطای پایین انجام میشود. در واقع مکانیزه کردن انبار همان هوشمندسازی می باشد که با توجه به نوع تجهیزات و تکنولوژی های استفاده شده دارای سطوح مختلفی هستند.

مزایای انبارداری مکانیزه

حذف کارگر و نیروهای انسانی در روند ورود تا خروج کالا از انبار و مدیریت و انبارگردانی و غیره و جایگزینی آن با تجهیزات نرم افزاری و ربات ها و سخت افزارهای متعدد مزایای زیادی را به همراه دارد. برخی از مزایای انبارداری مکانیزه را می توان به صورت زیر معرفی کرد:

کاهش هزینه های انبارداری در بلند مدت به دلیل حذف نیروهای انسانی
کاهش بسیار زیاد خطا در تمام مراحل ورود تا خروج و انبارگردانی
افزایش چشمگیر سرعت کار در انبار
اطلاع لحظه ای از موجودی و محل قرارگیری کالا
استفاده بهتر از تمام منابع سخت افزاری و نرم افزاری موجود در انبار
افزایش ایمنی انبار
استفاده بهینه از فضای انبار و قفسه ها
افزایش رضایت کارکنان و مشتریان به دلیل افزایش سرعت و دقت
جلوگیری از خسارت های مادی با چیدمان صحیح و خروج به موقع کالاها از انبار

مزایای انبار مکانیزه

علیرغم مزایای متعدد، مکانیزه شدن انبارها نیاز به تخصص و مهارت بالا و همچنین صرف هزینه زیاد دارد. به همین دلیل برای انبارهای کوچک با تعداد کم کالا ورود این تکنولوژی ها کاربرد زیادی ندارد. در حالت کلی بهتر است قبل از اقدام برای مکانیزه شدن انبار بررسی کنید که تعداد کالاهای ورودی و خروجی از روز چقدر است، نیروهای انسانی دارای مهارت کافی هستند یا خطای آنها بیش از اندازه است؟ در انبارگردانی و آمارگیری با مشکلات جدی مواجه هستید یا خیر؟ در نهایت می توانید تصمیم گیری کنید که آیا ورود تجهیزات هوشمند به انبار برای کسب و کار شما یک مزیت است یا تنها صرف هزینه و بودجه خواهد بود؟

نحوه راه اندازی انبارداری مکانیزه

در حالت کلی برای مکانیزه کردن انبارها نیاز است این مساله را به دو بخش مکانیزه کردن فرآیندها و مکانیزه کردن فیزیکی انبار تقسیم بندی کرد. برای هر یک از این بخش ها نیاز به تجهیزات نرم افزاری و سخت افزاری متعددی می باشد که در ادامه معرفی می کنیم.

پربازدیدترین مطالب ما را از دست ندهید!

مکانیزه کردن فرایندها در انبار

در این حالت از مکانیزه کردن بیشترین تمرکز بر نرم افزاری شدن مراحل جمع آوری اطلاعات مربوط به کالا و ثبت آنها در سیستم تمرکز میشود. با استفاده از نرم افزارهای مدیریت انبارداری WMS و تجهیزاتی مانند اسکنرها، RFID و سنسورها اطلاعات مربوط به کالاها اعم از زمان ورود، محل قرارگیری و تاریخ انقضا، زمان خروج و تولیدکنده و غیره جمع آوری و در سیستم ثبت میشوند. با مکانیزه شدن فرایندها و استفاده از نرم افزارها می توان انبارگردانی و آمارگیری را با سرعت بسیار بالا و در لحظه انجام داد. علاوه براین، در لحظه می توان گزارش های متعددی را با نمودارهای کاربردی بدست آورد که کمک زیادی در بهبود روند انبارداری خواهند بود.

مکانیزه کردن انبار

مکانیزه کردن فیزیکی انبار

علاوه بر استفاده از سیستم های اتوماسیون و نرم افزارهای متعدد، بسیاری از کارهای چیدمان و جانمایی و خروج کالا نیز به کمک تجهیزات سخت افزاری و فیزیکی قابل هوشمندسازی و مکانیزه شده هستند. به عنوان مثال، استفاده از قفسه بندی درایوین و موبایل راک و همچنین قفسه های بایگانی هوشمند همگی از تجهیزات مناسب در این زمینه محسوب میشوند.
در انبارداری مکانیزه ربات ها نقش بسیار مهمی را ایفا می کنند و در انبارهای بزرگی مانند علی بابا، آمازون و حتی دیجی کالا می توان حضور پر رنگ آنها را احساس کرد. علاوه براین، در مکانیزه کرن فیزیکی انبارها نوار نقاله برای جا به جایی بار و کالا به صورت خودکار در بخش های مختلف انبار و جانمایی در محل مناسب کاربرد گسترده ای دارند.
لازم به ذکر است، با توجه به نوع تجهیزات نرم افزاری و سخت افزاری به کار رفته در انبارها می توان میزان مکانیزه شدن آنها را در چند سطح دسته بندی کرد. به عنوان مثال، انبارهایی که تنها دارای نوار نقاله و لیفتراک و ماشین آلات ساده برای جا به جایی بار هستند در سطح بیسیک و پایه قرار میگیرند. با افزایش تجهیزات نرم افزاری و سخت افزاری مانند نرم افزارهای مدیریت انبارداری WMS، ربات ها، RFID، سنسورها، اسکنرها و غیره سطوح هوشمنداسازی و مکانیزه شدن انبار پیشرفته تر میشود.

رایج ترین روش های مکانیزه کردن انبار

همان طور که اشاره شد، با توجه به نوع تجهیزاتی که در انبارها مورد استفاده قرار میگیرند، سطح و درجه مکانیزه شدن آنها متفاوت است. در حالت کلی در این روند از روش ها و ابزارهای متعددی استفاده میشود که رایج ترین آنها عبارتند از:

روش GPT: این روش در واقع همان مکانیزه کردن بیسیک می باشد و با استفاده از نوار نقاله های متحرک در بخش های مختلف انبار و لیفتراک و ماشین آلات مشابه پیاده سازی میشود.
سیستم چیدمان خودکار AVG: در این سیستم با تجهیزات سخت افزاری پیشرفته تمام فرایندهای ورود و خروج و جا به جایی کالا توسط ربات ها و ماشین آلات بدون دخالت نیروی انسانی با سرعت بالا انجام میشود.
سیستم AS/AR: اصلی ترین هدف این سیستم ها جا به جایی و جانمایی خودکار بار در قفسه ها می باشد. در این سیستم از قفسه های هوشمند از قبیل موبایل راک و شاتل درایوین استفاده شده و پالت ها به صورت اتوماتیک بار را از انتها تا ابتدای تونل قفسه قرار داده و از آن خارج می کنند.
سیستم مرتب سازی خودکار بار: مرتب سازی کالاهای موجود روی نوار نقاله به کمک RFID و دستگاه های بارکدخوان و هدایت آنها به ردیف های مناسبی از قفسه ها در این سیستم انجام میشود.
سیستم ACIP: این پلت فرم های نرم افزاری برای آمارگیری در لحظه و بدون نیاز به اسناد کاغذی کاربرد داشته و دقت بسیار بالایی دارند.

مراحل مهم در مکانیزه کردن انبار

برای مکانیزه شدن انبار اقدامات زیادی باید به صورت سلسله مراتبی انجام شوند و از مهم ترین آنها می توان به گام های زیر اشاره کرد:

جمع آوری اطلاعات جامع درباره موجودی انبار، مو قعیت مکانی هر یک از کالاها، تا ریخ ورود و خروج
ثبت اطلاعات در سیستم های نرم افزاری WMS
تجهیز انبار با سیستم های سخت افزاری مانند سنسورها و RFID برای جمع آوری اطلاعات به صورت خودکار
نصب تجیهیزات سخت افزاری برای پیاده سازی سیستم های AVG و غیره بر اساس میزان بودجه و شرایط موجود در کالا

جمع بندی

بر اساس آنچه در طول متن اشاره شد، مکانیزه کردن انبار فرآیندی هزینه بر و زمان بر با مزایای متعدد می باشد که برای انبارهای بزرگ پیاده سازی میشود. در این فرآیندها تکنولوژی های مختلف و هوشمندسازی به عرصه انبارداری وارد شده و به همین دلیل نیروهای انسانی در مراحل ورود، جانمایی و خروج کالا، آمارگیری و انبارگردانی تا حد زیادی کاهش یافته و دقت انجام فعالیت های مختلف در انبار افزایش پیدا می کند.